Najważniejsze wiadomości z rynku OZE. Podsumowanie czwartego kwartału 2024 r.
Nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE).
Pod koniec listopada br. Sejm przyjął większość poprawek Senatu do nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE). Nowelizacja ustawy wprowadza kilka bardzo ważnych zmian:
- Prosumenci będą mogli dokonać wyboru między systemem rozliczeń RCE (godzinowym) a RCEm (miesięcznym), z większą premią zwrotu nadpłaty dla tych rozliczających się godzinowo. Jednak po wyborze rozliczania godzinowego nie będzie już możliwe przejście na system miesięczny.
- Wartość energii oddawanej przez prosumenta do sieci na zasadzie net-billingu będzie zwiększona o współczynnik 1,23, co w praktyce oznacza rozliczanie depozytu prosumenckiego pomniejszonego o wartość podatku VAT.
- Dodatkowo zachęca do przejścia prosumentów z systemu net-meteringu na net-billing, proponując, aby po podjęciu prosument miał możliwość przeniesienia wartość energii niezużytej w ramach net-meteringu na konto prosumenta w net-billing.
- Nowelizacja usprawnia procesy urzędowe związane z OZE, głównie przez skrócenie maksymalnych terminów wydawania decyzji, m.in.: decyzji o pozwoleniu na budowę instalacji OZE na budynkach, na wydanie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej czy koncesji na wytwarzanie lub magazynowanie energii elektrycznej.
- Wprowadzone zostaną maksymalne unijne ulgi dla przemysłu energochłonnego, a także zostanie rozszerzona lista sektorów przemysłu i branż, które mogą skorzystać z ulgi inwestycyjnej.
Modernizacja programu "Czyste Powietrze".
Program „Czyste Powietrze” to największy program antysmogowy w Polsce. W drugiej połowie listopada br. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wstrzymał przyjmowanie nowych wniosków o dofinansowanie w ramach programu „Czyste powietrze” i ogłosił zawieszenie programu do 30 marca 2025 r. Kilka dni temu NFOŚiGW przekazał do konsultacji społecznych projekt nowej tego odsłony programu, które potrwają do 27 grudnia 2024 roku. Zmiany ukierunkowane są na wyeliminowanie nadużyć oraz na bardziej sprawiedliwe rozdysponowanie wsparcia finansowego.
Nowe reguły „Czystego powietrza” wprowadzają, przede wszystkim:
- obowiązek wypłaty zaliczki na konto beneficjenta, a nie wykonawcy;
- zmniejszenie prefinansowania z 50% do 20%;
- podniesienie progów dochodowych, co umożliwi większej liczbie gospodarstw domowych skorzystanie z programu;
- podwyższenie wsparcia dla osób o niższych dochodach, rodzin z dziećmi i osób niepełnosprawnych;
- limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów;
- wzrost wymagań odnośnie do klasy efektywności energetycznej dotowanych urządzeń;
- uzależnienie otrzymania dofinansowania na podstawie uzyskanie określonego standardu energetycznego w wyniku realizacji inwestycji – będzie to minimum 120 kWh/m2/rok;
- zwiększoną liczbę kontroli beneficjentów oraz wykonawców prac;
- zniesienie dopłat do pieców gazowych i ulgi termomodernizacyjnej na ich zakup;
- dobrowolny a nie obowiązkowy audyt energetyczny; odejście od audytów energetycznych na rzecz świadectw charakterystyki energetycznej i oceny energetycznej z wizytą eksperta w każdym domu;
- obowiązek oceny wymaganych prac termomodernizacyjne przez uprawnionego specjalistę;
- funkcję operatorów, którymi będą także gminy wspierające gospodarstwa domowe w przeprowadzeniu inwestycji od jej planowania po rozliczenie;
- nowe źródło finansowania, dzięki czemu program będzie jeszcze bardziej stabilny i długofalowy;
- nowy, bardziej czytelny układ programu; usprawnienie i przyspieszenie procedury rozpatrywania wniosków przez uproszczenie zasad dofinansowania oraz standaryzację typów przedsięwzięć.
Mrożenie cen energii w 2025 r.
Prezydent Andrzej Duda podpisał we wtorek 10 grudnia nowelizację ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców. Nowela ta przedłuża działanie mechanizmu mrożenia cen energii elektrycznej do 500 zł za MWh netto dla gospodarstw domowych do 30 września 2025 r. oraz maksymalnej ceny energii na poziomie 693 zł za MWh netto dla jednostek samorządu terytorialnego i podmiotów użyteczności publicznej do 31 marca 2025 r.
Nowelizacja przedłuża także do połowy 2025 roku zwolnienie z opłaty mocowej tych odbiorców, którzy pobierają energię elektryczną na własne potrzeby z punktów poboru o napięciu co najwyżej 1 kV. Są to głównie gospodarstwa domowe. Ustawa przewiduje, że Polskie Sieci Elektroenergetyczne otrzymają z tego tytułu rekompensatę z funduszu COVID-19. Koszt rekompensaty wyliczono na 1,476 mld zł. Dalsze utrzymanie mechanizmu mrożenia cen prądu ma kosztować w sumie ponad 5,6 mld zł.
Przedłużenie programu Mój Prąd 6.0.
W minionym tygodniu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) ogłosił nowy termin zakończenia naboru wniosków o dofinansowanie w ramach szóstej edycji programu Mój Prąd. Przypomnijmy, że program Mój Prąd jest największym i głównym projektem dotacyjnym dla gospodarstw domowych na montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej, magazynu energii elektrycznej i magazynu ciepła. Pierwotnie zaplanowano koniec naboru na 20 grudnia 2024 r. Ze względu jednak na niewykorzystane środki tegorocznego, rekordowego budżetu (1,25 mld zł) zakończenie naboru przesunięto na 6 marca 2025 r., chyba, że wcześniej wyczerpie się pula pieniędzy.
Nowelizacja ustawy wiatrakowej.
Projekt nowelizacji tzw. ustawy wiatrakowej na początku grudnia zakończył etap uzgodnień międzyresortowych. Obecnie został on skierowany do Komitetu Stałego Rady Ministrów. Projekt zakłada zniesienie zasady 10H i zmniejszenie minimalnej odległości wiatraków od zabudowań z 700 na 500 m. Tylko sama zmiana odległości minimalnej o 200 metrów ma przynieść nawet 41 GW do 2040 r. Zasada 10H wykluczyła spod nowych inwestycji 99,7 proc. powierzchni Polski.
Program wsparcia elektromobilności „Mój elektryk 2.0”
Obecnie trwają konsultacje społeczne projektu programu Mój elektryk 2.0 – dopłat do zakupu, leasingu lub wynajmu długoterminowego aut elektrycznych. Budżet programu będzie wynosił ponad 1,6 mld zł i pochodzi z KPO, w ramach inwestycji E1.1-4. Osoba fizyczna lub i firma JDG, która zakupi auto elektryczne w 2025 roku może otrzymać dofinansowanie w kwocie 18,75 tys. zł na pojazd kategorii M1 (samochody osobowe, pojazdy o maksymalnej liczbie siedzeń 5+2 i dopuszczalnej masie całkowitej nie większej niż 3,5 t). Dodatkowo będzie bonus 10 tys. zł (maksymalnie) za trwałe zezłomowanie starego pojazdu spalinowego, a także premia 11,25 tys. zł (maksymalnie) dla mniej zamożnych – tych, których roczny dochód nie przekracza 135 tys. zł. Warunek: cena nowego auta elektrycznego, które można zakupić w ramach programu, nie może przekraczać 225 tys. zł. Program „Mój elektryk 2.0” ma ruszyć na początku lutego 2025 r.
Więcej stacji ładowania samochodów elektrycznych w Polsce.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przekaże 120 mln zł dofinansowania spółce Energa-Operator na rozwój infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych. Obecnie funkcjonuje w Polsce ok. 8,6 tys. takich punktów. Do końca 2025 roku ma ich być blisko 13 tys., przewiduje Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności (PSNM). Oznacza, że w 2025 r. sieć infrastruktury ładowania powiększy się aż o 50%!
Znaczne spadki cen baterii litowo-jonowych.
Zgodnie z naszymi przewidywaniami spadły znacznie ceny baterii litowo-jonowych – o 20% w porównaniu do grudnia 2023 r. Baterie litowo-jonowe są kluczowym komponentem samochodów elektrycznych oraz magazynów energii dla instalacji fotowoltaicznych. Zapewne także i w przyszłym roku spadek cen będzie podobny lub nawet większy. Jest to konsekwencją: nadprodukcją ogniw bateryjnych przy spowolnieniu wzrostu sprzedaży samochodów elektrycznych, wprowadzaniu tańszych baterii bazujących na chemii litowo-żelazowo-fosforanowej oraz walki cenowej pomiędzy największymi producentami ogniw bateryjnych.
Senat przyjął nowelizację ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych dot. stref czystego transportu.
Na początku grudnia br. Senat przyjął bez poprawek nowelizację ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Nowela wprowadza obowiązku ustanawiania stref czystego transportu w miastach, w których liczba mieszkańców jest większa niż 100 tys. w przypadku przekroczenia poziomu dopuszczalnego NO2 w powietrzu. Według danych departamentu Monitoringu Środowiska Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska są cztery strefy przekroczenia średniorocznego poziomu dopuszczalnego NO2: m.st. Warszawa, Kraków, Wrocław oraz miasto Katowice.
Projekt miejskich planów adaptacji do zmian klimatu.
Sejm znowelizował prawo ochrony środowiska dot. miast liczących od 20 tys. mieszkańców. Teraz samorządy tych miast mają obowiązek sporządzania miejskich planów adaptacji do zmian klimatu (MPA), które powinny zostać opracowane i przyjęte najpóźniej do 2 stycznia 2028 roku. Mają one powstawać we współpracy władz, mieszkańców i ekspertów. Władze miejskie będą miały obowiązek co 2 lata sporządzania raportu z procesów MPA i przekazywania go do Instytutu Ochrony Środowiska. Projekty MPA będzie aktualizowane nie rzadziej niż raz na 6 lat.
Projekt zakłada wdrożenie dodatkowych rozwiązań i mechanizmów, które będą wspierały realizację przedsięwzięć proekologicznych, przede wszystkich w zakresie monitoringu norm jakości powietrza. W tym celu usprawnione zostaną warunki realizacji programów „Stop Smog” i „Czyste Powietrze”.
Projekt przewiduje uruchomienie Instrumentu Zielonej Transformacji Miast.
Rządowa strategia transformacji energetycznej.
Na początku grudnia Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) zakończyło prace nad projektem rządowej strategii transformacji energetycznej. Minister resortu Paulina Hennig-Kloska liczy na to, że rząd przyjmie ją w I połowie 2025 roku, a najpóźniej w kwietniu jej ostateczna wersja zostanie przedstawiona Komisji Europejskiej.
Projekt strategii transformacji energetycznej, to obszerny dokument, w który nakreślono plan działań ukierunkowanych m.in. na: dekarbonizację ciepłownictwa, zarówno systemowego, jak i indywidualnego; modernizację i rozwój infrastruktury sieciowej, aby mogła bezproblemowo obsługiwać przyrost mocy z OZE i nowe funkcjonalności (inteligentne liczniki, dwukierunkowość, automatyzacja, itp.); rozwój energetyki wiatrowej; ułatwienie i usprawnienie dostępu do finansowego wsparcia inwestycji OZE; obniżanie emisji zanieczyszczeń i gazów w takich sektorach, jak hutnictwo czy produkcja cementu.
Rząd chce przyspieszyć likwidację kopalń.
W połowie grudnia Ministerstwo Przemysłu zakończyło zasadniczą część prac nad projektem nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Rząd planuje przyjąć nowelizację w I kwartale 2025 r. W noweli ustawy górniczej zawarte zostały rozwiązania, które zmuszą kopalnie do przeznaczania państwowych dopłat do wydobycia węgla na redukcję wydobycia, a nie na bieżące koszty funkcjonowania. Wprowadzone zmiany umożliwią także uruchomienie środków na finansowanie świadczeń osłonowych – urlopów górniczych, urlopów dla pracowników oraz jednorazowych odpraw.
Likwidacja poszczególnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny energetyczny będzie teraz prowadzona przez przedsiębiorstwa górnicze, do których należą kopalnie, a nie jak do tej pory przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń S.A. Likwidacja kopalń będzie finansowana zasadniczo z funduszu likwidacji zakładu górniczego i innych środków własnych spółki górniczej, a dopiero po ich wyczerpaniu z dotacji budżetowej i z obligacji Skarbu Państwa.
Plany budowy elektrowni jądrowych w Polsce.
W Ministerstwie Przemysłu dobiegają końca prace nad aktualizacją Programu polskiej energetyki jądrowej (PPEJ). Publikacja dokumentu nastąpi na początku 2025 roku. Zaktualizowany program energetyki jądrowej zawierć będzie nowy harmonogram budowy pierwszej, polskiej elektrowni w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino na Pomorzu.
Zgodnie z tym nowym harmonogramem, pierwszy bloku elektrowni jądrowej Lubiatowo-Kopalino ma zostać uruchomiony w 2036 rok. Oddanie do eksploatacji kolejnych trzech bloków elektrowni nastąpi prawdopodobnie w latach 2037-38. W odświeżonej strategii mają być zawarte również plany powstania kolejnych dwóch elektrowni jądrowych na terenie Polski.
Pierwsza elektrownia atomowa ma kosztować około 115 miliardów zł (koszt techniczny) plus około 35 miliardów zł kosztów towarzyszących. Nie można jednak wykluczyć znacznych przekroczeń tego budżetu, jak pokazują przykłady w innych krajach. Skarb Państwa wyłoży na budowę pierwszej elektrowni 30% kapitału własnego (czyli z pieniędzy podatników); 70% kwoty inwestycji stanowić będzie finansowanie dłużne, tj. kapitał obcy, w tym kredyty z EXIM Banku.
Należy dodać, że obecnie 92,5% Polaków popiera budowę elektrowni jądrowych w Polsce, jak wynika z najnowszej edycji badania przeprowadzonego na zlecenie Ministerstwa Przemysłu w listopadzie br. Jedyni 5,9% respondentów sprzeciwia się takiej inwestycji. Jest to najlepszy wynik w historii badania opinii publicznej w tej kwestii, prowadzonych co roku od 2012 r.
Budowa farmy wiatrowej Baltic Power.
W styczniu 2025 roku ma rozpocząć się morski etap budowy farmy Baltic Power, realizowanej wspólnie przez Orlen i Northland Power. Farmę tworzyć będzie 76 turbin wiatrowych, każda o mocy wytwórczej 15 MW, rozlokowanych na obszarze ok. 130 km2. Turbiny te, to ponad 230-metrowe konstrukcje, które mają funkcjonować na pełnym morzu przez około 30 lat. Jeżeli harmonogram inwestycji zostanie utrzymany, to farma rozpocznie produkcję prądu jeszcze w 2026 roku i będzie w stanie zasilić ponad 1,5 mln gospodarstw domowych! Elektrownia Baltic Power pokryje 3% zapotrzebowania Polski na energię, co pozwoli ograniczając krajową emisję CO2 o około 2,8 mln ton rocznie.
133 mln zł na poszukiwanie źródeł geotermalnych.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przekaże blisko 133 mln zł na odwierty geotermalne w 10 lokalizacjach w województwach: lubuskim, łódzkim, mazowieckim i świętokrzyskim, podał Fundusz. Rozpoznania geologiczne będą prowadzone w rokujący lokalizacjach – w gminach: Błonie, Grójec, Jabłonna, Koluszki, Końskie, Łopuszno, Moszczenica, Serock, Stare Babice, Strzelce Krajeńskie.
Zapraszamy do firmy Hegon:
☎️ 𝟳𝟮𝟱 𝟭𝟰𝟴 𝟬𝟮𝟳 oraz 𝟲𝟲𝟮 𝟮𝟬𝟴 𝟱𝟯𝟰
